Evîn, Hezkirina Hezê ye...

Ciwan, piştî rêyeke dirêj û xweş, danê êvarê gihîştiye bajêr û di nav civatê de rûniştiye. Wî di herîkina rêwîtiyê de gelek cihên cuda û tiştên nû dîtiye û rengê hewayên wan helmijîye. Dilê wî dixwaze ku hemû erdên ên welatê û cîhanê bibîne, ji bo dîtina xwezaya jiyanê digerîne.

Nîvikî cihê ya Çayxaneyê weke dîwanxaneyekî dirêj û rengîn hatiye çêkirin û têde gelek mase û sendelîyan jî diyar dikin. Ji radyoyê, li dû hev dengên stranên ax û warê me tên bihîstin, awazên lawjê û kilamên me yên jidil wekî dengên dîrokê dixuyin.. Dengên wan ên aram û bicoş, rengê hilma jiyanê û mîna avê zelal diherîkînin...

Hemû kesan di navberên xwe de diaxivin û çay vedixwin. Rûyên hinek kesan xemgîn, yên hinek kesan jî bextewar xuya dike. Di rûyên hin kesan de jî hêviyeke bêdawî diyar e û wê wekî rengê kulîlkên biharê xwe dide der. Mehên payîzê îsal jî xilas bûbû, pelên xwe hêdika weşandibûn û rengên wan zer, kesk, sor û pirteqalî, dengên wan dilrehetiyeke bêterîf û bêhempa didin dilê mirovê/a.  Li dû payîzê, li vir rojên demsala zivistanê her salan, di nav zor û dijwarî de derbas dibin û hin salan jî ji ber dibarîna befran û spîtiya wan rêyan jî diyar nakin..

                                       

Pêçokeyî janên êşan, wekî bagerekî nerawestî diwezîne û birînan bêhejmar in di kûrahiya dîrokê de. Xwîn û hêstirên çavan mîna avên çem û robarên dirêj diherîkinin. Bêhnên barûdan û bêdengî, mirinan lê zêde dike. Mijên siya tarîtiyê, keniyên zarokan û jiyanê winda dike.

Çerxa tarîtiyê dizivire û xwe di valahiya xwe de wenda dike. Taveroja rojê ji bo roja nû yî amede ye. Hêviya şînbûna biharê her ku diçe mezin dibe, di neynika herîkina demê de hemû tiştan wêdetir dixuyin û zelal in. Reng û dengên ên hêviyê, biharên hezaran salan, bi dilê xwe re bêdawiya rojên xweş û rûkenê tîne, keniyên cejnan mezin dike û wê bihuşta ku li ser rûyê erdê de ava dike.

Roniya taveroja hêviyê; bi rengê germahiya xwe ve, rojên ên xweş, qenc û aram mezin dike.. Keniyên ên zarok, mirov, can û xwezayê, di erdnîgariya cîhanê de dê tu caran kêm nabin û bihar di rûyê bişiran da xwe mezin dike. Hevokeke hêj ne hatiye nivîsandin, wê tê bihîstin; kuştina mirinê bihara hêviyeke bêdawiyê ye.

Ji bilî awaza muzîka radyoyê, dengê qehweyê ji nişka ve bêdeng bûbû. Di radyoyê da, strana Dengbêja mezin Meryem Xanê hate bihîstin. Piştre, dawî bûna stranê re dengê Kalekî hate û wî got, tê bîra min ku wexta di ciwantiya min da, ev strana "Lê Lê Weso" em di radyoya Yêrîvanê da guhdarî kirî bûn. Qala filmên Derhênerê mezin Yilmaz Guneyê kir, fîlmên wî rastînên jiyanê û welatê nîşan didin. Dengên stran û kilamên Ahmet Kaya, Asliqa Qadir, Egîdê Cimo, Meryem Xan, Ciwan Haco, Eyşeşan, Şaheyê  Biro, Tahsin Taha, Karapetê Xaco, Aram Tigran, Şivan Perwer, Nizamettîn Ariç û gelek Dengbêj û Hunermendên mezin hatin bîra wî.

Kalo, li cem sobê, destên xwe nêzîkkiriye li ser germahiyê. Di nav bêdengiyê de çavên xwe li mezelê gerandiye û berê xwe de ye kesên ku li qehweyê rûniştî ne. Piştre, peyvên Kalo ji nû ve hatine bihîstin û gotiye, pirsek min ji we re heye. li gorî we evîn çi ye û wateya evîndarî çi ye?

Kesên ku li qehweyê çay vedixwin, ji Kalo re bi çavên tatêldarî ve nihêrîne. Piştî demeke kurt dengê kesekî ku di civatê de rûnîştiye hatiye bihîstin û gotiye ku "Evîna rastîn di dema berê de maye". Dû axaftina wî, li ser pirsa Kaloyê, Pîrek bersiv daye û gotiye, "Li gorî min evîn, bûyîna li şopa heqîqeteke ye". Piştî demeke, gêncek ku di nav civatê de rûniştiye, bersiv didaye, "Evîn û hez wateya xwezaya jiyanê ye û wê di cîhanê de hemû tiştan watedar dike".

Piştî bersivê, kalo di cîhê xwe de kêliyekî fikiriye û li ser maseya ku ciwanê rûniştibû, pirtûkan diyar dikin, wan ditîye, yekî kitêb yê Cegerxwînê ye, yê din jî kitêba Ahmed Arifê ye, her du Helbestvanan jî Rewşenbîr û Helbestvanên mezin û navdar in û peyv û hevokên helbestên wan jiyana me ronî û germ dikin. Kalo, pirsa xwe ya di nav civatê de pirsî bû, ev pirsa xwe weke herî dawî jî ji ciwan re pirsî ye. Dê bêje qurban, li gorî te evîn çiye û wateya evîndarê çiye? Ciwan li ser pirsa kaloyê hinekî fikiriye û tenê du peyvan gotiye, Mamo "Evîn, hezkirina hezê ye..." Hemû kesên ku li wê derê rûniştî ne, li dû bersiva ciwanê kêyfxweş û dilşad bûne. Kalo ji rûyê ciwanê re nihêriye û weke bişirî, ji çavên ciwanê maç kiriye.

Di rastiyê de evîn, wekî biharekî bêdawiyê ye, jêderk û çavkaniya ên hemû hest û ramanên qenc ên jiyanê ye.. Evîn, eşq û hezên; Mem û Zîn, Memê Alan, Leyla û Mecnûn, Siyabend û Xecê, Tahîr û Zuhre, Dewrêş û Edûle, Binevşa Narîn û Cembeliyê Hekarî, Ferhad û Şêrînê ne.. Evîna wan jiyan bi xwe bû û wan bi hezên xwe yên bûyîne destan ve rûyê xwezaya jiyanê ronî û germ kirine û hezê wan bûne stran, kilam, laje, çîrok û roman. 

 Evînên wan wekî ronahiya rojê, bêrengiya siya tarîtiyê ronî dikin. Evîn, di dîroka jiyanê de radiweste û qet winda nabe.. Evîn a rastî; "Hezkirina hezê ye..."

*Ev Çîrok-Nivîs di navbera dawiya sala 2013'ê û demsala bihara sala 2014'ê de hatibû nivîsandin û beşeke wê jî ji nû ve hate nivîsandin.

Nivîskar: Rûmet Med

Wêne: Ji Fîlmê "Rêwîtî Ji Tavê re" (Güneşe Yolculuk) / Derhêner: Yeşîm Ustaoglu