Ji aliyê Stêrezanan, bikaranîna bi teleskopa fezayê "Hubble" re, wêneya herî fireh ya gerdûnê hatiye kişandin.
Ev wêneya taybet û xweş, di malpera fermî ya NASA'yê (Daîreya Feza û Hewavaniya Neteweyî ya DYAyê) de hate weşandin. Di nav vê wêneya panaromîk de 15.000 Galaksî û Stêrkan diyar dibin.
Teleskop xwediyê dîtinekî ultraviyale ye û û di peresana gerdûnê de, pêkhatin ên pergelên stêrk û galaksiyan dişopîne û dilekolîne.
Li gorî vê wêneya fireh, 12.000 galaksiyên ciwan îroyîn jî hilberîna stêrkan didomîne.
Di ev rêwîtiya demê de, mirovan dikarin bi saya "Hubble', peresana gerdûnêyê kişf dikin û ji ber 'sala roniyê', rewş û halên hin galaksiyan ku 11 mîlyar salan berê çawa ne, dikarin wan bibînin.
Stêrezanên ajansa fezayê, bi teleskopa 'Hubble' re çavderiyên wêdetira mor, wêdetira sor û roniya xuya bi yek kirine. Digel vê teleskopê, hebûn û tevgerên gerdûnêyê dişopînin û bi saya vê digihînin agahiyên nû.
Navê teleskopê "Hubble" ji Esmannasê DYEyê Edwin Hubble re tê û ji sala 1993'ê ve heta niha tê bikaranîn. Hubble, vegera xwe ya li dorê cîhanê di 97 deqîqeyê de xilas dike, leza vê ya di nav demjêmereke de kêmzêde 27 hezar kîlometre ye.
Li gorî agahiyên NASAyê, bi Teleskopê Hubble re, li ser 43 hezar û pêncsed cismen asmanî ve ji 1.5 mîlyon ve zêdetir çavderiyan hatiye kirin û wek têhev 153 terabayt daneyan hilberandî ye. Teleskopê taybet û bikitekit, li dorê dinyayê 163 hezar tûr avêtî ye.
Li dû bûyera Big Bangê û bi sarbûnê, qewimîn û pêvajoya geşedana ji gerdûnêyê bi mîlyaran salan ve berdewam dike û her ku diçe di nav xwezaya diyalektikê de xwe nû dike û jiyanê vediguherîne..
Çavkaniyên Hin Agahiyan: Gazete Duvar
Çavkaniya wêneyê: https://www.nasa.gov/feature/goddard/2018/hubble-paints-picture-of-the-evolving-universe/
Nivîs: Rûmet Med
Hiç yorum yok: